A-Z thiết kế web bằng mã nguồn mở và 7 mã nguồn phổ biến nhất

Thiết kế website bằng mã nguồn mở là gì?

Thiết kế web bằng mã nguồn mở (Open Source) đề cập đến việc sử dụng các công cụ và tài nguyên phần mềm miễn phí cho phép các nhà thiết kế và phát triển tạo, chỉnh sửa và chia sẻ thiết kế web mà không bị ràng buộc bởi phần mềm sở hữu. Cách tiếp cận này thúc đẩy sự hợp tác, tùy chỉnh và hỗ trợ cộng đồng, khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho nhiều người trong lĩnh vực phát triển web. Một trong những đặc điểm nổi bật của thiết kế web mã nguồn mở là tính hiệu quả về chi phí. Công cụ mã nguồn mở thường miễn phí, đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp nhỏ và nhà thiết kế độc lập có ngân sách hạn chế, cho phép họ truy cập các công cụ thiết kế mạnh mẽ mà không tốn kém.

Ngoài ra, mã nguồn mở cho phép tùy chỉnh linh hoạt, cho phép người dùng sửa đổi mã nguồn để phù hợp với nhu cầu cụ thể của mình. Điều này giúp các nhà thiết kế tạo ra các giải pháp độc đáo, bao gồm các chủ đề, plugin và tính năng tùy chỉnh, phù hợp với từng dự án. Bên cạnh đó, các dự án mã nguồn mở thường có cộng đồng sôi nổi đóng góp vào sự phát triển phần mềm và cung cấp hỗ trợ thông qua các diễn đàn, tài liệu và plugin do người dùng tạo ra, giúp nâng cao chức năng của các công cụ hiện có. Với tính minh bạch và khuyến khích sự cộng tác, thiết kế web mã nguồn mở cho phép các nhóm làm việc hiệu quả hơn, tạo ra một môi trường hợp tác thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới

Lợi ích của việc thiết kế web bằng mã nguồn mở 

Việc sử dụng website mã nguồn mở mang lại nhiều lợi ích đáng kể, làm cho phương pháp này trở nên phổ biến trong ngành thiết kế web.

Tạo website nhanh

Các website mã nguồn mở thường đã là một trang web hoàn chỉnh sau khi được cài đặt. Người thiết kế chỉ cần tích hợp giao diện và plugin cần thiết. Hiện nay, có nhiều cộng đồng phát triển giao diện và tính năng cho các bộ mã nguồn mở, giúp người dùng có thể tải về hoặc mua và sử dụng ngay một cách thuận tiện.

Chi phí rẻ

Phần lớn các ứng dụng website mã nguồn mở là hoàn toàn miễn phí, và có nhiều giao diện và tính năng miễn phí. Do đó, bạn có thể thiết kế website với chi phí hợp lý khi sử dụng các ứng dụng mã nguồn mở.

Khả năng tùy biến cao

Các website mã nguồn mở thường có các tính năng tối giản, cho phép người dùng tùy biến giao diện và tính năng theo ý muốn. Khả năng tùy biến của chúng là rất lớn, bởi vì chúng được phát triển bởi cộng đồng trên toàn thế giới.

Độ bảo mật cao

Một điều đáng chú ý là các ứng dụng website mã nguồn mở thường có độ bảo mật và an ninh cao hơn so với các website được code tay. Lý do là bởi vì có nhiều người có thể đọc được mã nguồn, từ đó sẽ nhanh chóng phát hiện và vá các lỗ hổng bảo mật. Do đó, các website mã nguồn mở thường được cập nhật bảo mật thường xuyên và là một lựa chọn an toàn.

Ổn định

Nhiều người đánh giá cao việc sử dụng website mã nguồn mở vì nó có thể hỗ trợ cho nhiều công ty, doanh nghiệp trong quá trình hoạt động dài hạn. Mã nguồn mở thường được cập nhật liên tục, các tính năng mới có thể dễ dàng được thêm vào mà không cần mất thời gian để "học code". Điều này tạo ra một môi trường ổn định và linh hoạt cho việc phát triển và duy trì trang web.

>>> Xem ngay: Hướng dẫn thiết kế website từ A đến z

Các phần mềm mã nguồn mở thiết kế website phổ biến

Miễn phí về cả chi phí lẫn bản quyền luôn là yếu tố hấp dẫn người dùng trong việc thiết kế web bằng mã nguồn mở. Tuy nhiên, với sự đa dạng của các phần mềm này, việc lựa chọn một giải pháp chất lượng là điều cần thiết. Dưới đây là 5 phần mềm mã nguồn mở thiết kế website được đánh giá cao và bạn nên tìm hiểu kỹ.

WordPress

WordPress là một trong những CMS phổ biến nhất thế giới, chiếm hơn 40% tất cả các trang web. Điều này không phải ngẫu nhiên; WordPress nổi bật với giao diện thân thiện với người dùng và hệ sinh thái plugin phong phú. Với hàng nghìn chủ đề và plugin có sẵn, người dùng có thể dễ dàng tùy chỉnh trang web của mình theo ý thích mà không cần kỹ năng lập trình sâu rộng. Ngoài ra, cộng đồng lớn mạnh của WordPress luôn sẵn sàng hỗ trợ và cung cấp nhiều tài liệu hữu ích, giúp tối ưu hóa tốc độ và hiệu suất trang web.

>>> Xem ngay:

• Hướng dẫn thiết kế website bằng Wordpress
• Hướng dẫn thay đổi giao diện website bằng Wordpress

Magento

Magento là phần mềm mã nguồn mở thiết kế website dành riêng cho các doanh nghiệp thương mại điện tử. Cung cấp giải pháp lưu trữ cloud hoặc tải xuống phiên bản nguồn mở, Magento không chỉ miễn phí mà còn cung cấp nhiều tính năng quan trọng cho một trang web thương mại điện tử.

GIMP

GIMP (GNU Image Manipulation Program) là lựa chọn tuyệt vời cho các nhà thiết kế đồ họa tìm kiếm một công cụ chỉnh sửa ảnh mạnh mẽ nhưng miễn phí. Với hơn 30 triệu lượt tải xuống mỗi năm, GIMP cung cấp nhiều tính năng chỉnh sửa ảnh nâng cao và hỗ trợ nhiều định dạng tệp. Mặc dù có thể khó học hơn so với các phần mềm thương mại như Photoshop, GIMP vẫn được đánh giá cao nhờ khả năng tùy chỉnh cao và hỗ trợ từ cộng đồng.

Bootstrap

Bootstrap là một trong những framework front-end phổ biến nhất, được sử dụng bởi hơn 19% các trang web. Bootstrap nổi bật với khả năng thiết kế đáp ứng và dễ sử dụng, đặc biệt phù hợp cho phát triển ưu tiên di động. Với hệ thống lưới giúp đơn giản hóa thiết kế bố cục và thư viện thành phần phong phú, Bootstrap giúp các nhà phát triển nhanh chóng xây dựng giao diện đẹp mắt và tối ưu hóa hiệu suất trang web.

Inkscape và Brackets

Inkscape và Brackets cũng là những công cụ mã nguồn mở được ưa chuộng trong thiết kế web và đồ họa. Inkscape, với hơn 1 triệu lượt tải xuống hàng năm, nổi bật với khả năng chỉnh sửa đồ họa vector mạnh mẽ và hỗ trợ nhiều định dạng tệp. Trong khi đó, Brackets được đánh giá cao bởi tính năng live preview và thiết kế nhẹ, giúp lập trình viên dễ dàng chỉnh sửa và xem trước thay đổi trong thời gian thực.

Drupal

Drupal là lựa chọn lý tưởng cho các trang web lớn và có lưu lượng truy cập cao. Mặc dù có thể phức tạp hơn đối với người mới bắt đầu, Drupal nổi bật với tính năng bảo mật cao và khả năng tùy chỉnh mạnh mẽ thông qua các module. Cộng đồng Drupal cung cấp hỗ trợ rộng rãi, giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất và bảo mật trang web của họ.

Joomla

Joomla là một CMS khác, chiếm khoảng 2.5% tổng số trang web và được yêu thích bởi những người dùng cần cấu trúc trang phức tạp hơn WordPress. Joomla cung cấp nhiều tính năng mạnh mẽ ngay từ đầu, bao gồm quản lý người dùng và hỗ trợ đa ngôn ngữ. Tuy nhiên, nó có thể đòi hỏi người dùng có kiến thức kỹ thuật sâu hơn, nhưng cộng đồng Joomla luôn sẵn sàng hỗ trợ với nhiều tài liệu và nguồn lực phong phú.

TYPO3

TYPO3 là một phần mềm mã nguồn mở thiết kế website tối ưu và dễ sử dụng. Thích hợp cho việc tạo và quản lý các trang web doanh nghiệp, TYPO3 là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn tránh khỏi việc bảo trì thường xuyên.

Cách thiết kế trang web bằng mã nguồn mở: Hướng dẫn từng bước

1. Chọn nền tảng mã nguồn mở phù hợp

Đầu tiên, hãy chọn một nền tảng mã nguồn mở phổ biến và được hỗ trợ tốt như WordPress, Drupal hoặc Joomla. WordPress hiện nay chiếm hơn 40% tất cả các trang web trên internet. Hãy xem xét các yếu tố như dễ sử dụng, các chủ đề và plugin có sẵn, hỗ trợ cộng đồng và tính bảo mật của nền tảng khi đưa ra quyết định.

2. Cài đặt phần mềm

Cài đặt phần mềm cần thiết như trình soạn thảo văn bản, máy chủ web và hệ thống kiểm soát phiên bản như Git. Cấu hình môi trường phát triển cục bộ của bạn sao cho phù hợp với máy chủ sản xuất để có thể thử nghiệm chính xác.

3. Lập kế hoạch cấu trúc trang web

Hãy tạo sơ đồ trang để tổ chức các trang và điều hướng. Xác định nội dung và chức năng cho từng trang, và ước tính thời gian cần thiết cho giai đoạn lập kế hoạch này. Với một trang web nhỏ, công đoạn này có thể mất từ 1-2 tuần.

4. Thiết kế trang web của bạn

Chọn một chủ đề thân thiện với thiết bị di động và phù hợp với thương hiệu của bạn. Tùy chỉnh chủ đề bằng cách sử dụng CSS và HTML để đáp ứng yêu cầu thiết kế. Hãy kết hợp các thư viện và khung mã nguồn mở như Bootstrap để tạo các thành phần giao diện người dùng. Dành từ 2-4 tuần cho giai đoạn thiết kế, tùy thuộc vào quy mô dự án.

5. Tạo và tối ưu hóa nội dung

Viết nội dung hấp dẫn và thân thiện với SEO cho từng trang. Tối ưu hóa hình ảnh và các phương tiện khác để tăng tốc độ tải trang. Đảm bảo nội dung của bạn có thể tiếp cận và bao gồm đầy đủ cho tất cả người dùng.

6. Phát triển chức năng tùy chỉnh

Sử dụng các plugin và module mã nguồn mở để thêm các tính năng cụ thể. Viết mã tùy chỉnh sử dụng PHP, JavaScript và các ngôn ngữ khác để mở rộng khả năng của nền tảng. Tuân theo các thực tiễn tốt nhất về bảo mật, hiệu suất và khả năng duy trì. Giai đoạn mã hóa có thể mất từ 4-8 tuần cho một trang web nhỏ, tùy thuộc vào độ phức tạp.

7. Kiểm tra và gỡ lỗi

Thực hiện kiểm tra toàn diện trang web trên nhiều thiết bị và trình duyệt. Sử dụng các công cụ mã nguồn mở như BrowserStack để kiểm tra chéo trình duyệt. Sửa chữa bất kỳ lỗi nào phát hiện trong quá trình kiểm tra. Dành từ 1-2 tuần cho việc kiểm tra và gỡ lỗi.

8. Triển khai và khởi chạy

Thiết lập máy chủ sản xuất và cấu hình các cài đặt lưu trữ. Triển khai các tệp trang web và cơ sở dữ liệu vào môi trường sản xuất. Thực hiện các kiểm tra cuối cùng và thực hiện bất kỳ điều chỉnh cần thiết nào. Công bố việc khởi chạy trang web của bạn đến khán giả và các bên liên quan.

9. Bảo trì và cập nhật

Giữ cho nền tảng mã nguồn mở và các plugin luôn được cập nhật để đảm bảo tính bảo mật và hiệu suất. Theo dõi phân tích trang web và phản hồi của người dùng để xác định các khu vực cần cải thiện. Thường xuyên sao lưu trang web và có kế hoạch khôi phục trong trường hợp gặp sự cố.

Những hạn chế trong thiết kế web bằng mã nguồn mở

Vấn đề tích hợp. Theo một khảo sát, 60% nhà phát triển gặp khó khăn trong việc tích hợp API và các dịch vụ khác vào trang web của họ. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về chức năng và ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm người dùng cũng như độ tin cậy của trang web. Để giải quyết vấn đề này, việc lập kế hoạch tích hợp chi tiết ngay từ đầu và tiến hành thử nghiệm rộng rãi trên nhiều môi trường khác nhau là cần thiết. Ngoài ra, sử dụng API và thư viện có tài liệu hướng dẫn tốt cũng giúp giảm thiểu vấn đề tích hợp.

Tuân thủ tính khả dụng cũng là một thách thức quan trọng. Khoảng 70% trang web không đáp ứng các tiêu chuẩn về khả dụng, có thể gây ra khó khăn cho người dùng khuyết tật và dẫn đến các vấn đề pháp lý. Để khắc phục, các nhà phát triển nên tuân thủ theo các Hướng dẫn về Tính khả dụng Nội dung Web (WCAG) và tham gia người dùng khuyết tật vào quá trình thử nghiệm để xác định các rào cản về khả dụng.

Một vấn đề khác là thách thức thiết kế đáp ứng, khi khoảng 50% người dùng cho biết trang web không tối ưu hóa cho thiết bị di động, dẫn đến tỷ lệ thoát trang cao. Để khắc phục, áp dụng phương pháp thiết kế "mobile-first" và sử dụng các framework đáp ứng như Bootstrap có thể giúp đơn giản hóa quá trình thiết kế. Thử nghiệm trên nhiều thiết bị khác nhau cũng giúp đảm bảo hiệu suất đồng đều.

Các lỗ hổng bảo mật cũng là một mối quan tâm lớn, với 30% trang web trải qua vi phạm bảo mật do lỗ hổng trong phần mềm mã nguồn mở. Cập nhật thường xuyên phần mềm, plugins, và các theme, cùng với thực hiện kiểm tra bảo mật định kỳ, có thể giúp giảm thiểu rủi ro này.

Cuối cùng, sự nhất quán trong trải nghiệm người dùng (UX) là một yếu tố quan trọng. Một khảo sát cho thấy 40% người dùng từ bỏ trang web do UX kém. Để giải quyết, áp dụng thiết kế tập trung vào người dùng và xây dựng hệ thống thiết kế để duy trì tính nhất quán trong các yếu tố giao diện người dùng có thể cải thiện sự hài lòng và gắn kết của người dùng.

Cách chọn nền tảng mã nguồn  mở phù hợp

Khi lựa chọn nền tảng mã nguồn mở phù hợp cho thiết kế web, có một số tiêu chí quan trọng cần xem xét là: 

Đầu tiên là tương thích và hiệu suất. Các nền tảng dựa trên PHP như WordPress, Joomla, và Drupal có độ tương thích cao với hầu hết các máy chủ web và môi trường lưu trữ, đồng thời đang được sử dụng để vận hành hơn 40% trang web toàn cầu. Ngoài ra, các bộ tạo trang tĩnh như Jekyll, Hugo, và Gatsby mang lại thời gian xây dựng nhanh chóng và hiệu suất cao, phù hợp với các trang web chứa nhiều nội dung. Nếu bạn cần một giải pháp full-stack dựa trên JavaScript với khả năng làm việc theo thời gian thực, các nền tảng như Node.js, Express, và Meteor sẽ là lựa chọn lý tưởng.

Khả năng mở rộng và linh hoạt cũng là yếu tố quan trọng. WordPress có thể hỗ trợ từ các blog nhỏ đến các trang web doanh nghiệp lớn nhờ hệ sinh thái plugin phong phú. Drupal, với khả năng mở rộng và linh hoạt cao, phù hợp với các trang web phức tạp và nặng về nội dung. Trong khi đó, Joomla cung cấp sự cân bằng giữa tính dễ sử dụng và linh hoạt, rất thích hợp cho các trang web cỡ nhỏ đến vừa.

Tiếp theo, hãy xem xét dễ sử dụng và mức độ học hỏi. WordPress nổi bật với đường cong học tập thấp và dễ sử dụng, thích hợp cho người mới bắt đầu và những người không có nền tảng kỹ thuật. Drupal có đường cong học tập cao hơn nhưng mang lại nhiều tính năng nâng cao và tùy chỉnh. Các bộ tạo trang tĩnh như Jekyll và Hugo yêu cầu một số kiến thức kỹ thuật, nhưng lại mang đến trải nghiệm phát triển gọn gàng và hiệu quả.

Một yếu tố không thể bỏ qua là cộng đồng và hệ sinh thái. WordPress sở hữu cộng đồng lớn nhất với hơn 55,000 plugin và 8,000 chủ đề có sẵn. Drupal có một cộng đồng mạnh mẽ tập trung vào các doanh nghiệp và nhiều mô-đun, chủ đề đóng góp. Joomla cũng có cộng đồng sôi nổi và cung cấp nhiều tiện ích mở rộng và mẫu giao diện.

Về bảo mật và bảo trì, các nền tảng như WordPress, Joomla, và Drupal cần được cập nhật và vá lỗi thường xuyên để duy trì tính bảo mật. Các bộ tạo trang tĩnh thì ít bị các lỗ hổng bảo mật hơn do chỉ tạo ra các tệp HTML tĩnh không chứa mã phía máy chủ. Các nền tảng Node.js đòi hỏi cấu hình và bảo trì cẩn thận để đảm bảo tuân thủ các thực hành bảo mật tốt nhất.

Cuối cùng, hãy xem xét yêu cầu dự án và khuyến nghị của chuyên gia. WordPress được khuyến nghị cho các trang web cỡ nhỏ đến vừa, blog, và ứng dụng web đơn giản. Drupal phù hợp với các trang web lớn, phức tạp, và cần tùy chỉnh cao, cũng như các dự án cấp doanh nghiệp. Joomla là lựa chọn tốt cho các trang web có quy mô nhỏ đến vừa với nhu cầu tùy chỉnh vừa phải. Các bộ tạo trang tĩnh lý tưởng cho các trang web nhiều nội dung, blog, và các trang tài liệu ưu tiên hiệu suất và bảo mật. Các nền tảng Node.js được khuyến nghị cho các ứng dụng web cần chức năng thời gian thực, khả năng mở rộng và cách tiếp cận full-stack dựa trên JavaScript.

Kết luận 

Trên đây là một số chia sẻ của Vinalink về vấn đề thiết kế web bằng mã nguồn mở. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về thiết kế website bằng mã nguồn mở và các phần mềm phổ biến liên quan đến lĩnh vực này. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp 

>>> Xem thêm:

• Thiết kế giao diện website bằng Photoshop
• Thiết kế web trên Google Site
• Thiết kế web trên WIX